Tổng số miligam KOH để trung hòa hết lượng axit tự do và xà phòng hóa hết lượng este trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số xà phòng hóa của chất béo. Tính chỉ số xà phòng hóa của mẫu chất béo có chỉ số axit bằng 7 chứa tristearoylglixerol còn lẫn một lượng axit stearic.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Chỉ số axit của mẫu chất béo tristearoylglixerol trên là 7. Nghĩa là cần 7mg KOH (= 0,007g KOH) trung hòa axit tự do trong 1 g chất béo

⇒ n_KOH = 0,007/56 = 0,125.10^-3 mol

⇒ naxit stearic = n_KOH = 0,125.10^-3 mol

(axit stearic: C₁₇H₃₅COOH) ⇒ m_{axit stearic} = 0,125.10^-3. 284 = 35,5.10^-3g

⇒ Lượng tristearoylglixerol (C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ có trong 1g chất béo là: 1- 35,5.10^-3 = 0,9645 g

n_{(C17H35COO)3C3H5} =0,9645/890 = 1,0837.10^-3 mol

Phương trình hóa học

(C₁₇H₃₅COO)₃C₃H₅ + 3KOH → 3C₁₇H₃₅COOK + C₃H₅(OH)₃

⇒ n_KOH = 3. n_{(C17H35COO)3C3H5} = 3. 1,0837.10^-3 = 3,2511.10^-3 mol

Số g KOH tham gia xà phòng hóa = 3,2511.10-³. 56 ≈ 182.10^-3g = 182mg

Trình bày cách đơn giản để thu được naphtalen tinh khiết từ hỗn hợp naphtalen có lẫn tạp chất không tan trong nước và không bay hơi.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Úp miệng phễu có gắn giấy đục lỗ trên hỗn hợp naphtalen và tạp chất, đun nóng (lắp dụng cụ như hình 7.3/Sách giáo khoa Hóa 11 cơ bản trang 157), naphtalen thăng hoa tạo các tinh thể hình kim bám trên mặt giấy, ta thu được naphtalen tinh khiết.

Ứng dụng

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. NO2.

• Câu B. H2S.

• Câu C. CO2.

• Câu D. SO2.

Đốt nóng hỗn hợp X gồm Fe2O3 và bột Al trong môi trường không có không khí. Nếu cho những chất còn lại sau phản ứng tác dụng với dung dịch NaOH dư sẽ thu được 0,3 mol H2; còn nếu cho tác dụng với dung dịch HCl dư thu được 0,4 mol H2. Tính số mol Al trong hỗn hợp X

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

 Khi cho Al phản ứng với NaOH hoặc HCl thì số mol H₂ thu được là như nhau:

    n_H2 = 0,3 mol ⇒ n_Al = 0,2 mol

    Từ đó suy ra n_H2 do Fe tạo ra = 0,4 - 0,3 = 0,1 mol

 n_Fe = 0,1 mol ⇒ n_Al đã phản ứng tạo Fe là 0,1 mol vì:

Cho X, Y (MX < MY) là hai este mạch hở, có mạch cacbon không phân nhánh. Đốt cháy hoàn toàn X hoặc Y luôn thu được CO2 có số mol bằng số mol O2 đã phản ứng. Đun nóng 30,24 gam hỗn hợp E chứa X, Y (số mol của X gấp 1,5 lần số mol Y) trong 400 ml dung dịch KOH 1M, sau phản ứng chỉ thu được hỗn hợp F chứa 2 ancol và hỗn hợp G chứa 2 muối. Cho F vào bình đựng Na dư, sau phản ứng có khí H2 thoát ra và khối lượng bình tăng 15,2 gam. Đốt cháy hoàn toàn G cần vừa đủ 0,42 mol O2. Tính tổng số nguyên tử trong phân tử Y?

Nâng cao - Tự luận

Đáp án:

Bảo toàn gốc OH: n_{OH ancol} = n_KOH = 1.0,4 = 0,4 mol

-OH + Na → -ONa + 1/2 H₂ ↑

Bảo toàn khối lượng: m_F = 15,2 + 0,2.2 = 15,6 g.

Bảo toàn khối lượng: m_muối = 30,24 + 0,4.56 – 15,6 = 37,04 g.

Bảo toàn nguyên tố kali: n_COOK = n_KOH = 0,4 mol; n_K2CO3 = 0,2 mol

Đốt cháy G được: n_CO2 = x; n_H2O = y; n_K2CO3 = 0,2 mol

Bảo toàn nguyên tố Oxi: 0,4.2 + 0,42.2 = 0,2.3 + 2x + y (1)

Bảo toàn khối lượng: 37,04 + 0,42.32 = 0,2.138 + 44x + 18y (2)

Từ (1) và (2) ta có: x = 0,52 mol; y = 0 mol → muối không chứa H. Vậy muối phải là của axit 2 chức

→ X, Y là hai este 2 chức → n_X = 0,12 mol; n_Y = 0,08 mol

Đặt số C trong gốc axit của X và Y là a và b

n_C(X) + n_C(Y) = n_C(F) + n_C(G) → 0,12a + 0,08b = 0,2 + 0,52

Giải phương trình nghiệm nguyên: a = 2, b = 6

→ 2 muối là (COOK)₂ và KOOCC≡C–C≡CCOOK

Mặt khác, đốt X hay Y đều cho n_CO2 = n_O2

→ Có dạng cacbohidrat C_n(H₂O)_m

Lại có X và Y đều là este 2 chức → m = 4 → X, Y đều chứa 8H trong phân tử

Do X và Y mạch hở → 2 ancol đều đơn chức → n_F = n_OH = 0,4 mol → M_F = 39 → F có chứa ancol CH₃OH

→ X là CH₃OOCCOOC₂H₅; Y là CH₃OOCC≡C–C≡CCOOC₂H₅ chứa 21 nguyên tử