Cho các hóa chất NaCl (r), MnO2 (r), NaOH (dd), KOH (dd), H2SO4 (dd đặc), Ca(OH)2 (r). Từ các hóa chất đó, có thể điều chế được các chất sau đây hay không? a) Nước Gia-ven. b) Kali clorat. c) Clorua vôi. d) Oxi. e) Lưu huỳnh đioxit. Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

a) Nước Gia—ven:

NaCl(r) + H₂SO₄(dd đặc) -> NaHSO₄(dd) + HCl(k)

4HCl(dd) + MnO₂(r) -> MnCl₂(dd) + Cl₂(k) + 2H₂O (1)

Cl₂(k) + 2NaOH(dd) -> NaCl + NaClO + H₂O .

b) Kali clorat: 3Cl2 + 6KOH dd --100⁰C--> 5KCl  + KClO3 + 3H2O

c) Clorua vôi: Cl2 (k) + Ca(OH)2    --30⁰C--> CaOCl2  + H2O

d) Oxi: KClO3  --MnO₂, t0--> 2KCl + 3O2

e) Lưu huỳnh đioxít: Các hóa chất đã cho không đủ đề điều chế SO₂.

Thực hành: Điều chế, tính chất hóa học của este và cacbohiđrat

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Thí nghiệm 1: Điều chế etyl axetat:

- Tiến hành TN:

   + Cho vào ống nghiệm 1ml ancol etylic, 1ml axit axetic nguyên chất và 1 giọt H₂SO₄ đặc

   + Lắc đều, đun cách thủy 5-6 phút trong nước nóng 65-70^oC.

   + Làm lạnh, rót thêm vào ống nghiệm 2ml dd NaCl bão hòa

Quan sát hiện tượng

- Hiện tượng: có lớp este mùi thơm tạo thành nổi lên trên dd NaCl.

C₂H₅OH + CH₃COOH -^{H₂SO₄, to}→ CH₃COOC₂H₅ + H₂O

- Giải thích: Este gần như không tan trong nước nên chất lỏng thu được phân 2 lớp, este nhẹ nổi lên trên bề mặt.

Thí nghiệm 2: Phản ứng xà phòng hoá:

- Tiến hành TN:

   + Cho vào bát sứ 1g mỡ (hoặc dầu thực vật) và 2-2,5ml dd NaOH 40%.

   + Đun sôi nhẹ và khuấy đều, thêm vài giọt nước cất

   + Sau 8 phút, rót thêm vào hỗn hợp 4-5ml dd NaCl bão hòa nóng, khuấy nhẹ.

   + Để nguội, quan sát hiện tượng.

- Hiện tượng: có lớp chất rắn nhẹ nổi lên trên mặt dd.

- Giải thích: đó là muối Na của axit béo, thành phần chính của xà phòng.

(RCOO)₃C₃H₅ + 3NaOH → 3RCOONa + C₃H₅(OH)₃

Thí nghiệm 3: Phản ứng của glucozơ với Cu(OH)₂:

- Tiến hành TN:

   + Cho vào ống nghiệm 5 giọt dd CuSO₄ + 1ml dd NaOH 10%.

   + Lắc nhẹ, gạn lớp dd để giữ kết tủa Cu(OH)₂

   + Thêm 2ml dd glucozo 1%, lắc nhẹ

Quan sát hiện tượng

- Hiện tượng:

   + Lúc đầu xuất hiện kết tủa do:

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + Na₂SO₄

   + Nhỏ dd glucozơ vào kết tủa Cu(OH)₂ bị tan cho phức đồng glucozơ, dd xanh lam.

C₆H₁₂O₆ + Cu(OH)₂ → (C₆H₁₁O₆)₂Cu + H₂O

- Giải thích: Glucozo phản ứng làm tan kết tủa Cu(OH)₂ tạo phức màu xanh lam.

Thí nghiệm 4: Phản ứng của tinh bột với iot:

- Tiến hành TN:

   + Cho vào ống nghiệm 1-2 ml hồ tinh bột

   + Nhỏ tiếp vài giọt dd iot vào ống nghiệm

   + Đun nóng sau đó để nguội

Quan sát hiện tượng

- Hiện tượng:

Nhỏ dd iot vào hồ tinh bột → dd màu xanh ; đun nóng → mất màu ; để nguội → dd màu xanh trở lại.

- Giải thích: phân tử tinh bột hấp thụ iot tạo ra dd có màu xanh. Khi đun nóng, iot bị giải phóng ra khỏi phân tử tinh bột làm mất màu xanh tím. Khi để nguội, iot bị hấp thụ trở lại làm cho dd có màu xanh.

Phản ứng hóa học

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. MnO2 + 4HCl → MnCl2 + Cl2 + 2H2O.

• Câu B. Fe + 2HCl→ FeCl2 + H2.

• Câu C. Fe + KNO3 + 4HCl→ FeCl3 + KCl + NO + 2H2O

• Câu D. NaOH + HCl → NaCl + H2O.

Limonen là một chất có mùi thơm dịu được tách từ tinh dầu chanh. Kết quả phân tích nguyên tố cho thấy limonen được cấu tạo từ hai nguyên tố C và H, trong đó C chiếm 88,235% về khối lượng. Tỉ khối hơi của limonen so với không khí gần bằng 4,69. Lập công thức phân tử của limonen.

Cơ bản - Tự luận

Đáp án:

Gọi công thức của limonen là C_xH_y

Ta có:

%H = 100% - %C = 100% - 88,235% = 11,765%

d_limonen/kk = 4,69 ⇒ M_limonen = 4,69.29 = 136

Ta có:

⇒ x : y ≈ 5 : 8

⇒ công thức (C₅H₈)_n

⇒ M_(C5H8)n = M_C + M_H = n(12.5 + 8) = 68n = 136

⇒ n = 2

Công thức phân tử limonen là C₁₀H₁₆.

Bài tập liên quan tới phản ứng xà phòng hóa chất béo

Cơ bản - Trắc nghiệm

Đáp án:

• Câu A. C17H31COONa

• Câu B. C17H35COONa

• Câu C. C15H31COONa

• Câu D. C17H33COONa